با کالبد شکافی سیاست خارجی دونالد ترامپ در دوران ریاست جمهوری اش که امیدوار هستیم هرچه زودتر به پایان رسد، شکست این سیاست خارجی تنها با یک عبارت مشخص خواهد شد: فشار حداکثری.
نشریه واشنگتن پست در تحلیلی درباره شکست به اصطلاح سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا در قبال دشمنان این کشور در جهان همچون ونزوئلا، کره شمالی و ایران به قلم جکسون دی یل می نویسد: بخش عمده تعاملات بین المللی این رییس جمهور آمریکا متشکل از آش شه قلمکاری از اقدامات متناقض و ناگهانی بوده اند. با این حال دکترین ترامپ شامل این حرکات می شود:
استفاده از تعرفه ها، تحریم ها و دیگر ابزارهای فشار اقتصادی برای وادار کردن دشمنان آمریکا و حتی همپیمانان این کشور به منظور قبول درخواست های کاخ سفید.
میزان فشارهایی که دولت ترامپ اعمال کرده از کشوری به کشور دیگر و از چین و کره جنوبی گرفته تا اوکراین و مکزیک متفاوت بوده است و بنابراین نتایج آن نیز متفاوت بوده اند. اما در سه مورد خاص شامل کره شمالی، ایران و ونزوئلا سیاست صریح ترامپ، اعمال فشار حداکثری بوده است. همین طور در این موارد سابقه به جا مانده از این سیاست، شکست حداکثری بوده است.
این سیاست فشار حداکثری قرار بود حکومت کیم جون اون، رهبر کره شمالی را وادار به تسلیم تمامیت زرادخانه هسته ای، شیمیایی و بیولوژیکی این کشور کند. با این حال بعد از گذشت سه سال این کشور همچنان این سلاح ها را می سازد و هم اکنون نیز علنا قسم خورده که دیگر با مذاکرات بیشتر با دولت ترامپ همراهی نکند.
این که کیم جون اون طی ماه های آینده دستور به از سرگیری آزمایش موشک های دوربرد یا کلاهک های هسته ای این کشور دهد و در سال انتخابات تحریک به ایجاد یک بحران برای دونالد ترامپ کند، هنوز مشخص نیست اما چیزی که مسلم است این است که کره شمالی در پایان دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ بالغ بر 12 یا بیشتر سلاح هسته ای نسبت به زمانی که ترامپ ریاست جمهوری اش را آغاز کرد، به دست خواهد آورد.
از سوی دیگر این سیاست فشار حداکثری قرار بوده ایران را مجبور به مذاکرات مجدد بر سر برنامه هسته ای خود و حتی فروپاشی کند. توافق قبلی با ایران که دونالد ترامپ آن را دور انداخت تضمین می کرد که تهران دست کم یکسال با دستیابی به سلاح هسته ای فاصله داشته باشد.
حکومت ایران همچون حکومت کره شمالی مذاکرات بیشتر با دولت آمریکا را رد کرده است. این حکومت نیز می تواند از الان تا ماه نوامبر برای دونالد ترامپ دردسر آفرین باشد و این دردسر را از جمله با انجام حملاتی در خاورمیانه یا در اینترنت به وجود آورد. چیزی که اما اتفاق نخواهد افتاد انعقاد یک توافق هسته ای جدید با آمریکا خواهد بود.
شاید چشم گیر ترین مورد مربوط به شکست سیاست فشار حداکثری دولت آمریکا که از طرفی کمترین توجه به آن شده مربوط به ونزوئلا باشد؛ کشوری که تنها از راه هوایی سه ساعت با میامی آمریکا فاصله دارد و تا چند دهه اتکای فراوانی از بابت کسب درآمد نفتی به آمریکا داشت. با این حال دونالد ترامپ این جریان درآمد ونزوئلا را قطع کرده و مطمئن بود که اقدامات اش علیه این کشور باعث سقوط حکومت سوسیالیستی ونزوئلا که گرفتار سقوط آزاد اقتصادی و سیاسی بود، خواهد شد.
با این حال به جای این اتفاق در حالی که یکسال از اجرای این اقدامات آمریکا گذشته، اما حکومت نیکولاس مادورو به نظر هنوز ثباتش را حفظ کرده است.
برق در شهر کاراکاس مجددا برقرار شده و فروشگاه هایی که زمانی از اجناس خالی بودند حالا مملو از اجناس شده اند و مخالفان مورد حمایت آمریکا در ونزوئلا نیز دست کم به شکل فیزیکی از منبع قدرت شان یعنی مجلس ملی کنار زده شده اند. این خواسته ترامپ مبنی بر این که نیکولاس مادورو قدرت را ترک کند و راه را برای انتخابات جدید هموار کند به زودی اتفاق نخواهد افتاد.
پس چرا این سیاست فشار حداکثری موثر نبوده است؟ دلایل این موضوع چندان برای درک کردن سخت نیستند. در درجه اول دونالد ترامپ اهدافی به شکل غیرواقع بینانه تعریف کرد. همان طور که چند کارشناسان حوزه کره شمالی سه سال پیش متذکر شدند کیم جون اون قرار نیست هرگز یک شبه کلیت زرادخانه های تسلیحاتی خود را تسلیم کند. در بهترین حالت او شاید با یک فرآیند قدم به قدم می توانست از سوی آمریکا قانع شود. اما در ارتباط با ایران نیز مایک پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا تقاضای امتیازات عمده ای را مطرح کرد که بدون تغییر حکومت ایران غیرقابل تصور هستند. همچنین در ارتباط با ونزوئلا هم آمریکا هم در سیاست اش تصور کرد که حکومت مادورو به دلیل آنکه جایی برای پناه گرفتن ندارد کاملا طبق خواسته اش قدرت را واگذار خواهد کرد یا از طریق ژنرال هایی که فاسد هستند، سرنگون خواهد شد.
اشتباه بعدی ترامپ نیز این بود که فرض کرد اقدامات یک جانبه آمریکا به حد کافی برای رسیدن به موفقیت قدرتمند هستند و نیاز به همکاری بین المللی که روسای جمهور قبلی کسب کرده بودند، ندارند. اما دونالد ترامپ اشتباه می کرد و چین که ترامپ به دلیل جنگ تجاری حمایت آن را از دست داد به شکلی بی سروصدا به کره شمالی کمک کرد که زیر فشار تحریم ها زنده بماند. از طرف دیگر روسیه نیز همین کار را نیز برای ونزوئلا انجام داده و به این کشور کمک کرد تا حتی تا میزان 70 درصد از صادرات نفت اش را قاچاق کند. همپیمانان آمریکا در اروپا نیز از تبعیت از اقدام یک جانبه ترامپ در لغو توافق هسته ای با ایران و اعمال دوباره تحریم علیه آن خودداری کردند. حتی یکسری کشورهای خاورمیانه مثل عربستان سعودی به شکلی بی سروصدا به دنبال جلب نظر ایران برآمده اند.
بزرگترین اشتباه محاسباتی دونالد ترامپ این است که تصور می کند سلاح های اقتصادی برای تسلیم ساختن این سه کشور کافی هستند.
برای آمریکا در پاره ای از مواقع فشار اقتصادی جواب داده است، به عنوان مثال مکزیک برای اجتناب از تحریم از سوی آمریکا امتیازهایی را به دونالد ترامپ همچون چین داد. با این حال این رویکرد جانشین ضعیفی برای یک سیاست خارجی چند وجهی محسوب می شود و به همین دلیل سیاست فشار حداکثری تبدیل به نماد ریاست جمهوری دونالد ترامپ شده است: یک راهبرد خام و نپخته که محکوم به شکست است.
انتهای پیام
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/12996
تگ ها:
دلایل قیام امام خمینی/ امام خمینی به مسئله‌ی وابستگی چگونه می‌نگریست؟
